Πέμπτη 29 Απριλίου 2010

Νίκος Ζαχόπουλος: ο "Βασιλιάς της Προσωπογραφίας" μιλάει για τη Ρένα Βλαχοπούλου

Η έκθεση Diva Rena, που συνεχίζεται για λίγες ακόμα μέρες στο θέατρο Badminton, ήταν μια καλή αφορμή για να συναντήσω ξανά τον ζωγράφο Νίκο Ζαχόπουλο. Ο ελληνικός τύπος τον αποκάλεσε "Βασιλιά της Προσωπογραφίας" και ο τίτλος του ταιριάζει απόλυτα, καθώς ο Νίκος έχει φιλοτεχνήσει τα πορτρέτα δεκάδων γνωστών Ελληνίδων και Ελλήνων και έχει αποσπάσει θετικότατες κριτικές για το έργο του. Το έργο του δεν περιλαμβάνει αποκλειστικά προσωπογραφίες, καθώς ο Νίκος Ζαχόπουλος έχει παρουσιάσει επίσης σουρεαλιστικά έργα, όπου χρησιμοποιεί παραστατικές απεικονίσεις για να αποδώσει φανταστικά και συμβολικά θέματα, αλλά και μια σειρά έργων που αποκαλεί "Μελάνια", στην οποία κυριαρχούν το παιχνίδι και ο αυτοσχεδιασμός. Έχει επίσης ασχοληθεί με την κεραμική (σας προτείνω να δείτε τα έργα του στην εξαιρετική ιστοσελίδα του). Ωστόσο, ο Νίκος Ζαχόπουλος έχει καθιερωθεί στη συνείδηση του καλλιτεχνικού κόσμου αλλά και του κοινού ως ο απόλυτος προσωπογράφος των καλλιτεχνών. Όπως έχει επισημανθεί σε διάφορες κριτικές, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο Ζαχόπουλος επιτυγχάνει την ακριβή απεικόνιση του καλλιτέχνη ή της καλλιτέχνιδας όχι μόνο μέσω της φυσιογνωμικής ομοιότητας αλλά και μέσω της ψυχολογικής-πνευματικής ομοιότητας, αφού καταφέρνει να αναδείξει λεπτομέριες που εκφράζουν την ιδιαίτερη προσωπικότητα του εικονιζόμενου προσώπου.

Ο Νίκος Ζαχόπουλος γεννήθηκε στην Ικαρία το 1965. Είναι γιος της Ικαριώτισσας ζωγράφου και ποιήτριας Βούλας Χονδρουδάκη και έτσι γνώρισε τον κόσμο των εικαστικών από πολύ μικρός. Παρακολούθησε μαθήματα ζωγραφικής στη σχολή ABC της Γαλλίας και μαθήματα διακοσμητικής στη σχολή Κλίμενς. Ξεκίνησε την καριέρα του παρουσιάζοντας το 1990 μια "εικαστική βιογραφία" της Ρένας Βλαχοπούλου, μια σειρά από προσωπογραφίες της που απεικόνιζαν τη δημοφιλή ηθοποιό σε διάφορες φάσεις της καριέρας της, από τα χρόνια του '40 ώς το 1989. Τα έργα προκάλεσαν ιδιαίτερη αίσθηση και τον έκαναν γνωστό στο πλατύ κοινό. Η ίδια η Ρένα Βλαχοπούλου έμεινε ενθουσιαμένη με τη δουλειά του και του πρόσφερε στη συνέχεια πολλές ευκαιρίες συστήνοντάς τον σε προσωπικότητες του καλλιτεχνικού και πολιτικού κόσμου.

Έτσι ο Νίκος Ζαχόπουλος φιλοτέχνησε τις προσωπογραφίες πολλών σπουδαίων προσωπικοτήτων του θεάματος: Ειρήνη Παπά, Μελίνα Μερκούρη, Νάνα Μούσχουρη, Μαρία Κάλλας, Αλέκος Αλεξανδράκης, Νίκος Κούρκουλος, Δανάη Στρατηγοπούλου, Τζένη Καρέζη, Γιώργος Νταλάρας, Χάρις Αλεξίου, Ελένη Βιτάλη, Μάρθα Βούρτση, Μάρω Κοντού, Μαίρη Χρονοπούλου, Έλενα Ναθαναήλ, Γιοβάννα, Γρηγόρης Μπιθικώτσης, Στέλιος Καζαντζίδης, Καίτη Γκρέυ, Δημήτρης Μητροπάνος, Λάκης Λαζόπουλος, Κώστας Καρράς, Μαρία Αλιφέρη, Άννα Φόνσου, Ρίκα Διαλυνά είναι μερικά μόνο από τα μεγάλα ονόματα των οποίων τα πορτρέτα φιλοτέχνησε. Ζωγράφισε επίσης τις προσωπογραφίες του Κωσταντίνου Καραμανλή, της Φώφης Γεννηματά, του Γιάννου Παπαντωνίου και άλλων πολιτικών.

Κάποια από τα παραπάνω πορτρέτα τα ζωγράφισε στο πλαίσιο της συνεργασίας του με τη Σεμίνα Διγενή και την εκπομπή της Κοίτα τι έκανες (στον Alpha): κάθε βδομάδα παρουσίαζε την προσωπογραφία του τιμώμενου προσώπου της εκπομπής και έτσι φιλοτέχνησε τα πορτρέτα δεκάδων καλεσμένων της Διγενή, παλιών και κανούριων σταρ της τηλεόρασης, του θεάτρου και του τραγουδιού και βέβαια και της ίδιας της παρουσιάστριας. Ξεχωριστή θέση στο έργο του έχουν τα πορτρέτα της Ζωζώς Σαπουντζάκη, με την οποία συνδέθηκε στενά, αλλά και της Αλίκης Βουγιουκλάκη: παρουσίασε με μια μεγάλη σειρά πορτρέτων της το 1999, όταν εκείνη είχε πλέον φύγει, στο Δημοτικό Θέατρο του Πειραιά, ενθουσιάζοντας τους οικείους της και το μεγάλο κοινό της. Ως μέλος διάφορων συλλόγων και οργανώσεων, ο Νίκος Ζαχόπουλος στήριξε τα παιδιά με ειδικές ανάγκες, διοργανώνοντας εργαστήρια και εκθέσεις, αλλά και οργανώσεις όπως η UNICEF, το "Χαμόγελο του Παιδιού" και το Παιδικό Χωριό SOS, προσφέροντας έργα του σε δημοπρασίες.

Το έργο του (τόσο τα πορτρέτα όσο και τα σουρρεαλιστικά έργα του) παρουσιάστηκε σε διάφορες εκθέσεις στην Ελλάδα και τη Γαλλία. Ειδικά για τα πορτρέτα του οι κριτικοί έγραψαν ότι ιδιαίτερη εντύπωση στα έργα του προκαλούν τα πολύ εκφραστικά μάτια των εικονιζόμενων προσώπων, καθώς μέσω του βλέμματος ο Ζαχόπουλος εκφράζει τον χαρακτήρα: στην περίπτωση της Αλίκης Βουγιουκλάκη την τσαχπινιά μαζί με τον δυναμισμό, στην περίπτωση της Ρένας Βλαχοπούλου τη ζεστασιά και την οικειότητα. Ο ιστορικός της τέχνης Λεόντιος Πετμεζάς σημειώνει σε μια κριτική του ότι ο Νίκος Ζαχόπουλος "προσδίδοντας ένα ναρκισσισμό στα υλικά, βλέπει τις εικαστικές κατασκευές σε μια διαφορετική διάσταση με έναν αρκούντα υπαινιχτικό αισθησιασμό και ενθουσιασμό. Διαθέτει λεπτά αισθήματα, στοχαστικότητα, ριζοσπαστικότητα και σοβαρές αισθητικές ανησυχίες".

 Ο Νίκος Ζαχόπουλος μιλά για τη Ρένα Βλαχοπούλου
σε εκδήλωση που οργάνωσε προς τιμήν της
ο Σύλλογος Ικαριωτών Καλλιτεχνών και Λογοτεχνών "Δαίδαλος" τον Γενάρη του 2001.

Το 2002 ο Νίκος Ζαχόπουλος αποφάσισε να τιμήσει τη Ρένα δημιουργώντας την "Αίθουσα Τέχνης Ρένα Βλαχοπούλου", κάτω από την Ακρόπολη, στη γειτονιά των καλλιτεχνών, μια κίνηση που συγκίνησε ιδιαίτερα την αξέχαστη ηθοποιό αλλά και τους/τις αμέτρητους/ες φίλους/ες της. Στον χώρο αυτόν παρουσιάστηκαν εκθέσεις καθιερωμένων και νέων καλλιτεχνών και διάφορα πολιτιστικά δρώμενα.

Μια δυνατή φιλία αναπτύχθηκε ανάμεσα στη Ρένα Βλαχοπούλου και τον Νίκο Ζαχόπουλο, που κράτησε από το 1989 ως το 2004 που η Ρένα έφυγε από κοντά μας. Έτσι ο Νίκος, έζησε τη μεγάλη πρωταγωνίστρια σε πολύ προσωπικές της στιγμές και τη γνώρισε όσο λίγοι/ες. Με μεγάλη χαρά δέχτηκε να μοιραστεί μαζί μου αναμνήσεις από τη ζωή του κοντά στη Ρένα Βλαχοπούλου και τον ευχαριστώ θερμά γι' αυτό...



--Νίκο, πώς γνώρισες τη Ρένα Βλαχοπούλου;
--Όταν έφυγα από το σπίτι μου και αποφάσισα να κάνω καριέρα στον χώρο σαν ζωγράφος --γιατί οι γονείς μου δεν ήθελαν με τίποτα να ασχοληθώ με τη ζωγραφική-- έφτιαξα ένα δικό μου ατελιέ και σκεφτόμουν πώς θα μπορέσω να κάνω γνωστή τη δουλειά μου.

--Οι γονείς σου ήταν αρνητικοί σ' αυτή σου την απόφαση, παρόλο που η μητέρα σου, η Βούλα Χονδρουδάκη, είναι ζωγράφος;
--Δεν το ήθελαν καθόλου, γιατί πίστευαν ότι ένας άντρας δεν μπορεί να ζήσει την οικογένειά του, δεν μπορεί να κάνει οικογένεια έχοντας ως επάγγελμα τη ζωγραφική. Δεν είχαν άδικο οι άνθρωποι. Δεν είναι εύκολο πράγμα η ζωγραφική. Απλά, όταν σε διαλέξει η ζωγραφική να την υπηρετήσεις, δεν μπορείς να κάνεις αλλιώς. Έτσι σκέφτηκα τι μπορώ να κάνω για να γνωρίσει ο κόσμος τη δουλειά μου. Τα πρώτα πορτρέτα που ζωγράφισα ήταν της Μαίρης Χρονοπούλου, αλλά ήθελα να κάνω μια έκθεση που θα κάνει εντύπωση έχοντας ως θέμα ένα πρόσωπο που είναι από όλους αγαπητό και παράλληλα να μπορώ κι εγώ να το ζωγραφίσω πάρα πολλές φορές. Ήθελα λοιπόν να ασχοληθώ με ένα πρόσωπο που να έχει ιστορία. Στις πρώτες μου σκέψεις ήταν η Αλίκη Βουγιουκλάκη κι η Ρένα Βλαχοπούλου, ήταν πρόσωπα που μπορούσα να ζωγραφίσω. Τελικά επέλεξα τη Ρένα.

Πήγα και τη βρήκα στο θέατρο και της είπα: "Θέλω να σε ζωγραφίσω. Όχι επειδή είμαι ο τρελός θαυμαστής σου και θέλω να κάνω μια έκθεση ως θαυμαστής σου. Αυτό που θέλω είναι να αναδείξω τη δουλειά μου με ένα πρόσωπο αναγνωρίσιμο και αγαπητό. Καταλαβαίνεις βέβαια ότι αυτό δεν μπορώ να το κάνω αν έναν άνθρωπο δεν τον αγαπώ και δεν τον θαυμάζω, και σαφώς σε αγαπώ και σε θαυμάζω, αλλά δεν σε επιλέγω μόνο γι' αυτό." Εκείνη εκτίμησε την ειλικρίνειά μου. Η Ρένα δεν αγαπούσε την ψευτιά και τους δήθεν. Επειδή εξηγήθηκα έτσι από την αρχή, είπε αμέσως το "ναι". Της είπα βέβαια: "Δεν μπορώ να σε πληρώσω γι' αυτό το πράγμα. Το μόνο που μπορώ να κάνω είναι μετά το τέλος της έκθεσης, ό,τι σου αρέσει από τη δουλειά μου, να σου το δώσω". Όμως εκείνη βλέποντας την προσπάθειά μου, βλέποντας από ποια οικογένεια κατάγομαι, πόσο προσπαθώ και τι αγώνα κάνω για να κατακτήσω τα όνειρά μου, και  βέβαια βλέποντας ότι είμαι γνήσιος, δεν χρησιμοποιώ αθέμιτα μέσα και δεν πατάω επί πτωμάτων για να αναδειχθώ, εκτίμησε την προσπάθειά μου και θέλησε να με στηρίξει. Και πλήρωσε και τα έργα τα οποία πήρε. Για τα οποία, εκείνη την εποχή, αν υποθέσουμε ότι θα έπαιρνα ένα Χ ποσό, εκείνη μου έδωσε το τριπλάσιο. Κι αυτό το έκανε για να με βοηθήσει. Και επιπλέον με σύστησε στον περίγυρό της, σε όλον τον καλλιτεχνικό κόσμο, συν το ότι με σύστησε στον Κωνσταντίνο Καραμανλή, ο οποίος ενθουσιάστηκε με τη δουλειά μου στη συνέχεια θέλησε να με βοηθήσει να συνεχίσω τις σπουδές μου στο εξωτερικό. Με σύστησε επίσης στην οικογένεια Μητσοτάκη και ζωγράφισα το πορτρέτο της Μαρίκας Μητσοτάκη. Όλες αυτές τις ευκαιρίες μού τις έδωσε η Ρένα, επειδή έβλεπε ότι ήμουν ένα παιδί που αγωνίζομαι να πραγματοποιήσω τα όνειρά μου με έντιμους τρόπους.
--Ίσως της θύμιζες το δικό της ξεκίνημα, όταν κι εκείνη προσπαθούσε να κάνει τα όνειρά της πραγματικότητα.
--Ίσως. Είχε βέβαια και ζωγράφους στην οικογένειά της. Ο πατέρας της ήταν ζωγράφος όπως και δυο από τα αδέλφια της, ο Χρήστος Βλαχόπουλος και η Άννα Βλαχοπούλου-Ντικάρλο, η οποία ζούσε στην Αμερική. Έτσι γνώριζε από πολύ κοντά τον κόσμο των ζωγράφων. Και μου έλεγε, θυμάμαι, τότε --εγώ σαν παιδί δεν καταλάβαινα τι ήταν αυτά που μου έλεγε και τα θεωρούσα υπερβολικά--: "Εσύ με τη δουλειά που έχεις επιλέξει θα μείνεις στην ιστορία. Εμείς όλοι θα υπάρχουμε μέσα από τη δουλειά σου". Και έλεγα, δεν είναι δυνατόν να το λέει αυτό, με τόσες ταινίες, με τόσα τραγούδια... Σαφώς και δεν ισχύει, γιατί με τη δουλειά της η Ρένα έχει γράψει μια τεράστια ιστορία. Αλλά αυτό που έλεγε ήταν αλήθεια, όλος αυτός ο κόσμος υπάρχει και μέσα από τη ζωγραφική μου. Μου 'λεγε τότε η Ρένα: "Εγώ θα ξεπεραστώ, θα 'ρθουν άλλοι που θα τραγουδήσουν τα τραγούδια μου, οι ταινίες μου θα είναι γραφικές γιατί θ' αλλάξει ο κόσμος, ο τρόπος που σκέφτονται οι άνθρωποι... Βλέπουμε τώρα τις ταινίες του '20; Κάποτε που δεν θα με παρακολουθεί πια ο κόσμος, θα υπάρχω μέσα από τη δουλειά σου". Αυτό βέβαια εγώ το θεωρούσα και το θεωρώ υπερβολή. Με όλα αυτά όμως που μου έλεγε μου τόνωσε την αυτοπεποίθησή μου και με έκανε να πιστεύω ακόμα πιο πολύ στον εαυτό μου και σ' αυτό που κάνω. Μου έδωσε δηλαδή τέτοια πράγματα για τα οποία ένα "ευχαριστώ" είναι βέβαια πάρα πολύ λίγο.
Στα εγκαίνια της έκθεσης στο Φάληρο (1990)

--Πόσον καιρό κράτησε η συνεργασία σας για τα πορτρέτα που τής ζωγράφισες;
--Μία χρονιά, σε μία χρονιά τα είχα ετοιμάσει. Τα παρουσίασα στις αρχές του 1990 σε μια έκθεση στο Φάληρο, που έκανε μεγάλη αίσθηση.


--Η Ρένα είχε ποζάρει για το ολόσωμο πορτρέτο που της έφτιαξες;
--Ναι. Υπήρχε ως βάση μια φωτογραφία μικρή, ασαφής, από την επιθεώρηση Οι τελευταίοι ΠΑΣΟΚράτορες στην οποία έπαιζε εκείνη τη χρονιά, στο θέατρο "Καλουτά". Η Ρένα ερχόταν στο ατελιέ μου, πόζαρε και τη ζωγράφιζα. Θυμάμαι, μου 'λεγε: "Αχ, πάρα πολύ ωραίο είναι. Μήπως όμως μπορείς να ανοίξεις λίγο το φόρεμα να φανεί το πόδι; Και λίγο τα μαλλιά... Μπορείς να τα κάνεις πιο κόκκινα;" Της λέω, "Μήπως θέλεις να σου φτιάξω ένα άλλο πορτρέτο; Γιατί δεν είναι πολύ εύκολο να ανοίξω το φόρεμα για να φανεί το πόδι..." Και γέλαγε...

--Φαντάζομαι ότι γελούσατε πολύ, όσο συνεργαζόσασταν.
--Α, ναι, αστεία γεγονότα, πάρα πολλά. Όταν εγώ ζωγραφίζω, δεν κάνω καμία δουλειά στο σπίτι, το σπίτι είναι όχι απλά ακατάστατο, γίνεται ο κακός χαμός. Θυμάμαι, πάω μια μέρα στο θέατρο και με ρωτάει: "Πώς πάει το πορτρέτο, προχωράς;" "Ναι, ναι", της λέω. "Α, θα 'ρθω να το δω". "Μην τολμήσεις και έρθεις, στο σπίτι έχει περάσει ο Εγγέλαδος", τής λέω. "Όχι, θα έρθω οπωσδήποτε, και θα πάρω και μια φίλη μου μαζί". Η φίλη της νομίζω ήταν δημοτική σύμβουλος. Πώς να 'ρθουν στο σπίτι; Τι να κάνω, τι να κάνω; Ήμουν κι εγώ τρελόπαιδο, και της άρεσε βέβαια αυτό. Έρχονται, λοιπόν, και όπως μπαίνουμε στο σπίτι, κλείνω τον γενικό με το χέρι μου. Πάω να ανάψω το φως: "Δεν έχει φως", της λέω. "Α, δεν πειράζει", μου λέει, "έχω φακό!" Μπήκε μέσα στο σπίτι και έψαξε κάθε γωνιά με τον φακό, επειδή τής έλεγα ότι δεν είναι σε κατάσταση να το δει!

--Και η δημοτική σύμβουλος από δίπλα;
--Από δίπλα! Καλά, περιττό να σου πω τι έγινε από γέλιο... Πολλά τέτοια. Η Ρένα με πείραζε πάρα πολύ με το κουσούρι που είχα --και έχω-- να ξεχνάω. Ξεχνάω συνεχώς τα κλειδιά μου. Έμενα στο σπίτι της πολύ συχνά αλλά κάποιες φορές ήθελα να πάω και στο δικό μου. Μια φορά μου λέει η Ρένα, "Θα σε πάω εγώ με τ' αυτοκίνητο". Φτάνουμε στο σπίτι μου και τής λέω: "Έχω ξεχάσει τα κλειδιά μου στο σπίτι σου!" Άρχισε να με βρίζει κερκυραίικα: "Έμπα, διάολε, μέσα σου! Λοιπόν, τώρα θέλω να σε δω πώς θα μπεις από το παράθυρο". Είχε ακούσει ότι όταν κλεινόμουν απέξω, έμπαινα από το παράθυρο του μπάνιου. Για να μπω όμως, έπρεπε να βγάλω τα ρούχα μου και μ' έβλεπε όλη η γειτονιά. Κάθεται στο αυτοκίνητο, ανάβει ένα τσιγάρο και μου λέει: "Ξεβρακώσου να μπεις από το παράθυρο. Εγώ δεν υπάρχει περίπτωση να σε πάω πίσω!"
Μετά από αυτό που μου 'κανε, πάω ένα βράδυ να μείνω στο σπίτι της στη Βάρκιζα. Κλειδώνει το σπίτι για να πέσουμε να κοιμηθούμε και ξαφνικά θυμάται: "Α, βγάλε έξω τον Μάο (σημείωση του Rena Fan: το αγαπημένο της πεκινουά) γιατί θα μας ενοχλεί το βράδυ". Πάω να βγάλω τον Μάο έξω, αλλά δεν άνοιγε η πόρτα του ισογείου. "Α, μου λέει, είναι κλειδωμένο το λουκέτο και έχω ξεχάσει τα κλειδιά απέξω". "Αμάν", λέω, "και τώρα τι θα κάνουμε;" "Α, τώρα θα ανέβεις στο μπαλκόνι στον πάνω όροφο, θα ανέβεις πάνω στο πεύκο, θα πηδήξεις στο διπλανό κτήμα, από κει στο δικό μας και θα πάρεις τα κλειδιά. Αν δεν μπορείς, δεν πειράζει, θα το κάνω εγώ". Ε, ήταν δυνατόν να την αφήσω να το κάνει; Ανεβαίνω λοιπόν στο πεύκο, πηδάω στο διπλανό κτήμα, ξεχνάω όμως ότι εκεί ήταν η Μαλού, ένα λυκόσκυλο! Οπότε με το που ακούει τον γδούπο που πέφτω κάτω, η Μαλού τρέχει γαβγίζοντας. Τρέχω να ξεφύγω, πηδάω τη μάντρα, πέφτω μέσα στις τριανταφυλλιές! Οπότε όταν τής πάω το κλειδί, είμαι με το μαλλί όρθιο και μέσα στ' αγκάθια. Της λέω: "Μην τυχόν και μου ξαναπείς ότι ξεχνάω εγώ, δεν ξέρω κι εγώ τι θα γίνει!". Ήταν από τις ιστορίες που τις λέγαμε και γελάγαμε...
Ο Αρτέμης Μάτσας, η Ρένα Βλαχοπούλου και ο Νίκος Ζαχόπουλος
στα εγκαίνια της έκθεσης της "εικαστικής βιογραφίας" της Ρένας στο Φάληρο (1990)


--Σε μια συνέντευξή της στην Ελένη Μενεγάκη η Ρένα είχε πει ότι, όταν έχτιζε το τελευταίο σπίτι της στη Βούλα, τη βοήθησες με τα πλακάκια...
--Θα σου εξηγήσω τι εννοούσε. Κατά διαστήματα ήταν τόσες οι δυσκολίες στη δουλειά μου που με έπιανε απελπισία: "Τέρμα, τελείωσε", της έλεγα, "εγώ σταματάω τη ζωγραφική!". Αλλά βέβαια αυτό είναι κάτι που δεν γίνεται, όταν σε έχει επιλέξει η ζωγραφική. Σε μία από αυτές τις φάσεις, όμως, έχει πέσει η συνέντευξη αυτή. Γι' αυτό η Ρένα λέει στη Μενεγάκη "Ο Νίκος δεν έχει καμία σχέση με τη ζωγραφική...".

Όσον αφορά τα πλακάκια, είναι γνωστό ότι η Ρένα έλεγε συχνά σε άτομα στον περίγυρό της "Έλα φτιάξε μου αυτό, έλα κάνε μου το άλλο..." Είχε ακούσει από κάπου ότι τα καταφέρνω μόνος μου να βάζω πλακάκια, να κάνω διάφορες δουλειές... Όταν πούλησε το σπίτι της Ηλιούπολης και ετοίμαζε το σπίτι της Βούλας, μου λέει: "Εσύ θα με βοηθήσεις να βάλουμε τα πλακάκια." "Μα δεν μπορώ", της λέω. "Δεν το συζητώ", μου απαντάει. "Μα δεν έχω εργαλεία". "Δεν πειράζει, θα στα πάρω εγώ". "Μα είναι ακριβά τα εργαλεία". "Όχι, θα στα πάρω εγώ!" "Μα είναι πάρα πολύ ακριβά!" "Ε, θα στα πάρω!". Πράγματι, πήγε, μού πήρε τα εργαλεία και ξεκίνησα, έφτιαξα ό,τι χρειαζόταν και της άρεσε η δουλειά μου, έμεινε πολύ ευχαριστημένη. Και μετά με πείραζε: "Α, θα πουλήσω αυτό το σπίτι, για να πάρω ένα άλλο, θα με βοηθήσεις κι εσύ". Κι εγώ της έλεγα: "Έτσι και το πουλήσεις, εγώ αποκλείεται να σου βάζω ξανά πλακάκια και να σου κάνω τέτοιες δουλειές. Θα φύγω μετανάστης στην Αμερική!" Και όποτε ήθελε να με πειράξει, αυτό μου 'λεγε: "Βρήκα να το πουλήσω, ξέρεις εσύ...". Και έλεγε και το άλλο για να με πειράξει, όταν πηγαίναμε σε κάποια δεξίωση και με σύστηνε σε γνωστούς της "Ο Νίκος είναι καταπληκτικός ζωγράφος, είναι σπουδαίος καλλιτέχνης και --να το πω βρε; Να το πω;" Εμένα μ' έκανε θηρίο: "Μην τολμήσεις", τής έλεγα. "Όχι, θα το πω! Βάζει κάτι πλακάκια..." Και διασκέδαζε με τις αντιδράσεις τις δικές μου και των άλλων. "Να χαίρεσαι βρε", μου έλεγε, "ο καλλιτέχνης ό,τι και να κάνει, παραμένει καλλιτέχνης! Βάζεις πλακάκια, αλλά πώς τα βάζεις!"


--Η Ρένα έλεγε ότι ήταν δύσκολη στην επιλογή των φίλων της. Πιστεύω ότι, για να σε ξεχώρισε, θα τής ταίριαζες πάρα πολύ ως χαρακτήρας.
--Της ταίριαζα, γιατί ήμουν αυθεντικός, δεν ήμουν "δήθεν". Εκτιμούσε, όπως έλεγε, την ευφυία μου. "Σε θεωρώ τρομερά έξυπνο", μου έλεγε. Κι εμένα μου φαινόταν τόσο περίεργο, γιατί θεωρούσα τον εαυτό μου τρομερά αφελή. Έκανα ένα έγκλημα κατά του εαυτού μου, δεν είχα ποτέ αυτοπεποίθηση. Και εκνευριζόταν όταν έλεγα κάτι με αφέλεια, γιατί πίστευε ότι έκανα τον βλάκα, ενώ εγώ το έλεγα όντως με αφέλεια. Δεν πίστευε ότι εγώ μπορεί να μην το καταλάβαινα. Είχε πολλές απαιτήσεις από μένα. Κι αν μερικές φορές μού φώναζε, μού φώναζε γι' αυτόν τον λόγο: "Μη μου παριστάνεις εμένα τον βλάκα!"
 Η Ρένα δείχνει με καμάρι το ολόσωμο πορτρέτο της στη Μάρω Κοντού

--Σε είχε φιλοξενήσει και στο σπίτι της στην Κέρκυρα;
--Ναι, γυρίσαμε όλη την Κέρκυρα με το αυτοκινητάκι της, το ανοιχτό τζιπάκι, το Μόρρις.  Μέσα σ' ένα βράδυ πηγαίναμε σε εφτά-οχτώ μπαράκια. Αυτό έγινε όταν αποφάσισε να σταματήσει το θέατρο.

--Ήταν μια δύσκολη απόφαση;
--Πάρα πολύ δύσκολη απόφαση. Ήταν πάρα πολύ επίπονο αυτό το στοπ. Και επειδή εγώ μονίμως έκανα καλαμπούρια, την πείραζα --ακόμα κι αν μου φώναζε για κάτι, εγώ το γύριζα στο καλαμπούρι--, μου 'πε "Θα 'ρθεις μαζί μου στην Κέρκυρα!". Γυρίζαμε παρέα παντού. Έχω μια χαρακτηριστική φωτογραφία που είμαστε μαζί σε ένα δρομάκι της Κέρκυρας, κι εκείνη κάθεται σε ενα σκαλοπάτι και παριστάνει τη ζητιάνα...

--Διάβασα κάπου ότι η Ρένα ήρθε μαζί σου όταν πήγες να ζητήσεις τη γυναίκα σου σε γάμο...
--Ναι, έτσι έγινε. Όταν απόφασισα να παντρευτώ, ο πατέρας μου ήταν άρρωστος και η μητέρα μου δεν μπορούσε να έρθει από το νησί. Μου λέει η Ρένα: "Μη στεναχωριέσαι! Δεν μ' έχεις σαν μάνα σου; Μαζί θα πάμε να ζητήσουμε την κοπέλα!" Πήρε λουλούδια, πήρε δώρα. Η κοπέλα ήταν από ευκατάστατη οικογένεια κι εγώ είχα το άγχος πώς θα με δούνε οι γονείς της. "Εγώ θα τα κανονίσω", μου λέει. Βλέπει η πεθερά μου τη Βλαχοπούλου μπροστά της με τα δώρα και τα λουλούδια. "Εγώ προσωπικά εγγυώμαι ότι είναι το καλύτερο παιδί!", της λέει η Ρένα. Όλες οι αμφιβολίες της πεθεράς μου εξαφανίστηκαν. Αυτό είναι κάτι που δεν θα ξεχάσω ποτέ. Η Ρένα με στήριξε σε πολλές στιγμές. Κάποια φορά βρέθηκα στο νοσοκομείο. Είχα κουραστεί πολύ όταν της έβαλα τα πλακάκια στο σπίτι κι αρρώστησα. Δεν ήθελα όμως να της το πω, για να μη νιώθει ενοχές. Εκείνη, ωστόσο, το έμαθε ότι αρρώστησα και ήρθε και με βρήκε στο νοσοκομείο. "Γιατί δεν μου το 'πες;" μου λέει. Πιάνει τους γιατρούς και τις νοσοκόμες: "Θα μου προσέχετε τον Νίκο, γιατί χαθήκατε!" Και έβαλε κρυφά στο συρτάρι που χρησιμοποιούσα χρήματα, γιατί ήξερε ότι αν μου τα 'δινε, δεν υπήρχε περίπτωση να τα δεχτώ. Και μετά, όταν επέστρεψα στο σπίτι μου, πάλι ήρθε για να με βοηθήσει, όσο ανάρρωνα.

--Όσοι τη γνώριζαν καλά, έλεγαν ότι ήταν φιλάνθρωπη.
--Βοηθούσε πάρα πολλούς ανθρώπους, όταν έβλεπε ότι αξίζουν στη δουλειά τους ή όταν έβλεπε ότι υπέφεραν. Ίσως επειδή πέρασε πολύ δύσκολες στιγμές και χρειάστηκε κι εκείνη βοήθεια στα νιάτα της, αυτά τα βιώματα την έκαναν να συγκινείται από τέτοιες καταστάσεις και να βοηθάει όσους είχαν ανάγκη.

--Μίλησέ μου για την Αίθουσα Τέχνης "Ρένα Βλαχοπούλου" που δημιούργησες το 2002. Χάρηκε η Ρένα όταν έδωσες το όνομά της στην αίθουσα;
--Χάρηκε πάρα πολύ. Αυτό συνέβη σε μια εποχή που η Ρένα ήθελε να δοθεί το όνομά της σε ένα χώρο, σε ένα θέατρο. Εγώ της είπα: "Ρένα μου, δεν έχω βέβαια θέατρο, αλλά ανοίγω έναν χώρο τέχνης. Θα ήθελες να του δώσω το όνομά σου; "Σ' ευχαριστώ πάρα πολύ", μου είπε. Μου έκανε  μάλιστα εντύπωση ότι δεν ρώτησε πόσα τετραγωνικά είναι ο χώρος, σε ποιο μέρος βρίσκεται, πόσο μεγάλη θα είναι η ταμπέλα, παρά μόνο μου είπε: "Με όλη μου την καρδιά, σου λέω ναι, και σ' ευχαριστώ πάρα πολύ!"

--Πόσα χρόνια λειτούργησε η αίθουσα;
--Οκτώ χρόνια περίπου.


Τα εγκαίνια της Αίθουσας Τέχνης "Ρένα Βλαχοπούλου"

--Ξέρω ότι η Ρένα Βλαχοπούλου προτιμούσε να κάνει παρέα με νέα παιδιά, σαν εσένα, σαν τη Μαρία την Πανταζώνα...
--Ναι. Έκανε παρέα με παιδιά γιατί με τους μεγάλους κάπου έπληττε. Οι νέοι έχουν όνειρα, προσπαθούν να πετύχουν πράγματα, έχουν άλλο πνεύμα. Ο ψυχισμός της Ρένας ήταν ψυχισμός νεαρής κοπέλας και ταίριαζε με νέα άτομα. Δεν μίλαγε ποτέ για αυτά που συνέβησαν στο παρελθόν, παρά μόνο για το παρόν και το μέλλον.
Μαρία Πανταζώνα, Ρένα Βλαχοπούλου, Νίκος Ζαχόπουλος

--Σίγουρα θα έμαθες πολλά από τη Ρένα Βλαχοπούλου. --Πάρα πολλά. Μου είχε κάνει εντύπωση το ότι αν μίλαγε για τους συναδέλφους είχε πάντα κάτι καλό να πει. Ποτέ δεν έλεγε: "Αυτός είναι έτσι, αυτός έκανε αυτό". Ποτέ. Και εννοώ στο σπίτι της, όταν δεν την άκουγε κανείς. Και όταν της ζητούσαν να μιλήσει για κάποιους ανθρώπους, πίστευε πως επειδή η άποψή της είχε μια βαρύτητα και τη λαμβάνει ο κόσμος υπόψη του, έπρεπε να πει πάντα κάτι καλό: "Αν πω κάτι κακό, μπορεί να κόψω το ψωμί ενός ανθρώπου", μου 'λεγε. Αυτό το 'βαλα καλά στο μυαλό μου και έτσι στη ζωή μου προσπαθώ πάντα να μη λέω κάτι άσχημο για τους άλλους. Αυτό ήταν μάθημα ζωής για μένα. Επίσης όταν τη στεναχωρούσαν συνάδελφοι στις συνεργασίες της --κι είχα δει αρκετά τέτοια περιστατικά από κοντά, πχ. όταν κάποιοι προσπαθούσαν να μπουν πριν από κείνη στις ταμπέλες-- ποτέ δεν το σχολίαζε. Κοίταζε απλώς να είναι πάρα πολύ καλή σε αυτό που έκανε, οπότε θα ξεχώριζε ούτως ή άλλως. Έτσι κι εγώ, όταν συναντώ άτομα που προσπαθούν να με καταποντίσουν ή να με παρακάμψουν, δεν κάνω τίποτα για να τους αποτρέψω και φροντίζω μόνο να κάνω τη δουλειά μου όσο καλύτερα γίνεται. Δηλαδή έχω μάθει πολλά πράγματα από τη Ρένα για τον τρόπο που διαχειρίζομαι την καριέρα μου.
 Ο Νίκος Ζαχόπουλος και η Ρένα Βλαχοπούλου στα καμαρίνια του θεάτρου "Ακροπόλ" (1989-90)

--Σκέφτεσαι, ας πούμε, "Τι θα μου 'λεγε τώρα η Ρένα;"
--Όχι, μου τα είχε περάσει αυτόματα αυτά τα πράγματα. Τα είδα σε κείνη, τα εκτίμησα και μου περάσανε. Και έτσι έμαθα να λειτουργώ. Ουσιαστικά από τα "τρυφερά" χρόνια μου, λειτούργησε σαν πρότυπο για μένα. Έμαθα να μην εκτιμώ τους ανθρώπους με κριτήριο την κοινωνική τους θέση ή την οικονομική τους άνεση, αλλά με βάση αυτό που ήταν σαν άνθρωποι. Η Ρένα φερόταν με τον ίδιο τρόπο στον οδοκαθαριστή και στον υπουργό και στον εφοπλιστή. Η συμπεριφορά της δεν άλλαζε καθόλου. Αυτό ήταν κάτι που λάτρευα πάνω της.


Κάτι άλλο που έκανε και τότε δεν το καταλάβαινα --τώρα το καταλαβαίνω και γελάω-- ήταν ότι έπαιζε θέατρο μονίμως και δοκίμαζε τις υποκριτικές της ικανότητες συνεχώς για να ελέγξει τις αντιδράσεις του περίγυρου. Σου έλεγε τα πιο απίθανα πράγματα με τόσο πειστικό τρόπο και δοκίμαζε αν σου περνάνε. Δηλαδή την κοίταζες εσύ σαν χάνος και σκεφτόσουν: "Τι είναι αυτά που μου λέει; Με δουλεύει;" Έπαιζε συνεχώς. Κάποιοι το καταλάβαιναν, κάποιοι όχι. Κάποια μέρα που ήμασταν στο μπαλκόνι του σπιτιού της, περνάει μια γυναίκα από κάτω και της λέει: "Κυρία Ρένα μου, τι καταπληκτικό μπαλκόνι που έχετε, μονίμως μέσα στα λουλούδια, ανθισμένο... Πώς τα φροντίζετε κι είναι πάντα έτσι ανθισμένα;" "Α", της λέει, "τα λουλούδια θέλουνε αγάπη και φροντίδα, να τους ρίχνεις το νεράκι τους, να τους μιλάς, να τα χαηδεύεις..." Της είπε ένα σωρό πράγματα κι εγώ καθόμουν και την κοίταζα σαν χάνος, γιατί τα λουλούδια που είχε βάλει στο μπαλκόνι ήταν πλαστικά! Αλλα ο λόγος της είχε βαρύτητα...
Η Ρένα Βλαχοπούλου στο σπίτι του Νίκου Ζαχόπουλου, σχολιάζει ένα πορτρέτο της... (1997)

Της άρεσε επίσης να φεύγει από το σπίτι χωρίς να βάζει καλά ρούχα. Φορούσε την πυτζάμα της και τις μπότες της και από πάνω μια μακριά γούνα. Έβαζε ένα καπέλο και γυαλιά ηλίου και πήγαινε στη λαϊκή. Άλλαζε τη φωνή της και ψώνιζε. Της έλεγα, "Αν σε γδύσουνε τώρα, φαντάζεσαι τι σοκ θα πάθουν;" και γέλαγε. Και πείραζε όλες αυτές τις γυναίκες που έχουν μανία με τα ακριβά ρούχα και τις φίρμες. Φορούσε ένα φτηνό ρούχο, της δεκάρας, και της έλεγαν "Τι καταπληκτικό φόρεμα, κυρία Ρένα" κι εκείνη τους έλεγε "Ναι, το πήρα από τον τάδε οίκο μόδας". Ενώ όταν φορούσε ένα πολύ ακριβό ρούχο και τη ρωτούσαν από πού το αγόρασε, τους έλεγε "Από την οδό Αθηνάς, από κάτι καλαθάκια. Να πας κι εσύ!" Η ίδια δεν έδινε σημασία ούτε στα ακριβά ρούχα ούτε στα πολυτελή αυτοκίνητα ούτε στο lifestyle. Της άρεσε να κινείται έξω από τους κανόνες, έξω από αυτά τα πλαίσια. Αλλά της άρεσε το ωραίο, είχε φοβερό γούστο, της άρεσαν τα παστέλ χρώματα, τα ροζ, μωβ, τα λιλά, γι' αυτό και πολλά έργα μου έχουν αυτά τα χρώματα.

--Μίλησέ μου λίγο τη σχέση της με τον άντρα της, τον Γιώργο Λαφαζάνη.
--Ήταν ένα πολύ αγαπημένο ζευγάρι οι δυο τους. "Υπέφερε" βέβαια πολύ ο άνθρωπος με όλες τις τρέλες που έκανε η Ρένα, γιατί δεν ήταν μια γυναίκα συνηθισμένη, ήταν έξω από τα κλισέ. Ο Γιώργος όμως την αγαπούσε πάρα πολύ κι έκανε πολλή υπομονή. Ένα μεγάλο πρόβλημα που του δημιουργούσε ήταν το ότι άλλαζε σπίτια. Γυρίζει μια μέρα ο Γιώργος από τη δουλειά και του λέει: "Έχω καταπληκτικά νέα. Πούλησα το σπίτι!" "Τι έκανες;" της λέει. "Ναι, το πούλησα, αλλά ο άνθρωπος που το αγόρασε μας αφήνει να μείνουμε μέσα με ενοίκιο όσο θέλουμε." "Τι λες, παιδί μου, θα μείνω με ενοίκιο στο ίδιο μου το σπίτι;" Σε κάθε σπίτι της άλλαζε συνεχώς θέσεις στα έπιπλα. Μια μέρα που ήμουν κι εγώ εκεί, μπαίνει ο Γιώργος και της λεει το εξής καταπληκτικό: "Ρένα μου, πού είναι τώρα η κρεβατοκάμαρα, να πάω να κοιμηθώ;"
Ο Γιώργος έκανε πολλή υπομονή, την περίμενε τα βράδια μετά το θέατρο που εμείς μπορεί να βγαίναμε, πηγαίναμε σε 4-5 νυχτερινά κέντρα... Θυμάμαι ένα βράδυ, πάμε σε ένα κέντρο, μας κέρασαν, ήπιαμε, πάμε σε άλλο κέντρο, μας κερνούν κι εκεί, έπειτα σε άλλο... Ε, μετά από τόσο ποτό, η Ρένα άρχισε να μην μπορεί να οδηγεί. Έβλεπε το φανάρι στα 100 μέτρα, σταματούσε εδώ. Την έβλεπαν οι οδηγοί να σταματάει στη μέση του δρόμου --φορούσε μεγάλα γυαλιά και δεν τη γνώριζαν-- και τη μούντζωναν. "Τι θέλουνε κι αυτοί και εκνευρίζονται;" μου λέει. "Άσε, Ρένα μου, δίκιο έχουνε, προχώρα!" Φτάνει στο σπίτι και τη ρωτάει ο Γιώργος: "Πού ήσουν, Ρένα μου, κι άργησες τόσο πολύ;" "Να, με κάτι φίλους, παίζαμε χαρτιά". "Δεν νομίζω", της απαντούσε εκείνος, "γιατί βλέπω λουλούδια στα μαλλιά σου!"
Ο Γιώργος Λαφαζάνης, εκ μέρους της συζύγου του Ρένας Βλαχοπούλου,
παραλαμβάνει από τα χέρια του Νίκου Ζαχόπουλου μια τιμητική διάκριση
στη διάρκεια εκδήλωσης που διοργάνωσε προς τιμήν της
ο Σύλλογος Καλλιτεχνών και Λογοτεχνών της Ικαρίας "Ο Δαίδαλος"
στις 22 Ιανουαρίου 2001.

--Γνώρισες και τα αδέλφια της Ρένας;
--Ναι βέβαια, γνώρισα όλη την οικογένειά της. Ήταν δεμένη οικογένεια και ήταν όλοι τους πάρα πολύ καλοί άνθρωποι. Ειδικά η αδελφή της η Άννα Ντικάρλο, που ήταν ζωγράφος όπως σου είπα, με βοήθησε πολύ.

--Θες να μου μιλήσεις λίγο για τα τελευταία χρόνια της ζωής της;
--Τα τελευταία χρόνια, εγώ ήμουν πια παντρεμένος, είχα την οικογένειά μου, και δεν είχα τη συνεχή επαφή που είχαμε όταν ήμουν αδέσμευτος και έμενα στο σπίτι της. Την επισκεφτόμουν, βέβαια, συχνά και αυτό που μου έκανε εντύπωση ήταν ότι όλη την αρρώστια της την πέρασε με τρομερή αξιοπρέπεια. Όταν τη ρωτούσα πώς είναι, μου έλεγε "Δόξα το Θεό, μια χαρά". Δεν την άκουσα να γκρινιάξει ποτέ, σε όσο δύσκολη φάση κι αν ήτανε. Ακόμα και στην εντατική, που ήταν πάρα πολύ άσχημα. Τη θυμάμαι την τελευταία φορά που την είδα και μετά από λίγο έσβησε, της λέω "Ρένα μου, πώς είσαι; Έμαθα από τους γιατρούς ότι πας καλύτερα". "Δόξα το Θεό, μια χαρά είμαι". Δεν μπορώ να το ξεχάσω αυτό. Κι όταν καμιά φορά γκρινιάζω για τα προβλήματά μου ή για όσα μου συμβαίνουν, αμέσως μου 'ρχεται αυτή η σκέψη στο μυαλό και σταματάω. Λέω: "Είναι δύσκολα τα πράγματα, αλλά θα τα καταφέρω". Για πολύ καιρό, αφού έφυγε, δεν μπορούσα ούτε να δω ταινίες της ούτε να ακούσω τραγούδια της.

--Όταν βλέπεις τα πορτρέτα που της ζωγράφισες, πώς νιώθεις;
--Μου θυμίζουν πάρα πολλές ωραίες στιγμές, και από το θέατρο και από το σπίτι της. Θυμάμαι ακόμα τα πρώτα σκηνικά που έκανα για ένα νούμερό της στο "Ακροπόλ". Εκείνη με σύστησε στους επιχειρηματίες.

Απόσπασμα από το νούμερο της Ρένας "Να βρω την ησυχία μου"
στο θέατρο "Ακροπόλ" το 1993. Το εξοχικό σπίτι που επισκέπτεται η Ρένα
για να βρει την ησυχία της ζωγράφισε ο Νίκος Ζαχόπουλος


--Η Ρένα είχε πάντα την έγνοια να στηρίξει τη δουλειά σου.
--Ναι, ναι. Θυμάμαι μια φορά που είχα τα εγκαίνια μιας έκθεσης στη Νέα Ιωνία, ένα απόγευμα Σαββάτου. Ήταν τη σεζόν που εμφανιζόταν στο "Ρεξ", το 1992. Τα εγκαίνια επρόκειτο να γίνουν ανάμεσα στην απογευματινή και τη βραδινή της παράσταση. Και σηκώθηκε και έφυγε από το κέντρο της Αθήνας για να έρθει στη Νέα Ιωνία, μια μεγάλη απόσταση δηλαδή, να παραστεί στα εγκαίνια για να με βοηθήσει. Αγόρασε μάλιστα και έναν πίνακα για να με στηρίξει. Αυτά είναι πράγματα που δεν ξεχνιούνται. Έβλεπε, βέβαια, πως κι εγώ δεν της χαλούσα ποτέ χατήρι, ό,τι κι αν μου ζητούσε, οπότε ίσως το θεωρούσε αυτονόητο. Αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι δεν το θεωρούνε αυτονόητο. Προσπαθούν να πάρουν ό,τι μπορούν από σένα και μετά δεν σε ξέρουν καν.
Η Ρένα στα καμαρίνια του "Ρεξ" με τον Νίκο Ζαχόπουλο στα... χέρια της! (1992)

--Η Ρένα Βλαχοπούλου παρακολουθούσε την πορεία σου, ήταν ενημερωμένη για τις δραστηριότητές σου.
--Ναι, και χαιρόταν πάρα πολύ όταν μάθαινε ότι προχωρώ, ότι κάνω εκθέσεις στο εξωτερικό, ότι συνεργάζομαι με την εκπομπή της Σεμίνας Διγενή ή άλλες τηλεοπτικές εκπομπές... Χαιρόταν πολύ. Όπως χαιρόταν πολύ και για την οικογένεια που δημιούργησα, για την κόρη μου...

--Χαρήκαμε φέτος τα έργα σου στην έκθεση Diva Rena στο Badminton. Θα ήθελες να τα παρουσιάσεις και κάπου αλλού για να τιμήσεις τη μνήμη της;
--Ναι, έχω στο μυαλό μου κάποιο αφιέρωμα. Και θα ήθελα κάποια στιγμή να παρουσιάσω και ένα λεύκωμα με τη δουλειά μου, με όλα τα πορτρέτα των ηθοποιών που έχω ζωγραφίσει. Πιστεύω πως αξίζει τον κόπο γιατί μέσα από τα έργα μου μπορεί και ο κόσμος των εικαστικών και οι κινηματογραφόφιλοι να δούνε τα πράγματα και τα πρόσωπα μέσα από μια άλλη ματιά. Εγώ είχα την τύχη να ζήσω με τους ανθρώπους του παλιού ελληνικού κινηματογράφου και να έχω μια διαφορετική εικόνα τους. Έμαθα να εκτιμώ τη δουλειά τους γιατί είδα από κοντά πόσο δύσκολη είναι. Έμαθα να μην υποτιμώ κανέναν, γιατί το να κάνεις και το ελάχιστο μέσα σ' αυτόν τον χώρο απαιτεί πολλή προσπάθεια και πολλή δουλειά. Και για να ξεχωρίσεις, πρέπει να έχεις πάρα πολύ ταλέντο αλλά και πολύ μυαλό.

--Όταν ζωγράφιζες τη Ρένα ή όταν ζωγραφίζεις άλλες προσωπικότητες, ποιος είναι ο στόχος σου, τι θέλεις να δείξεις μέσα από το πορτρέτο σου;
--Τον άνθρωπο που γνωρίζω εγώ και όχι τον άνθρωπο που βλέπουν οι άλλοι. Εάν δεν έχω γνωρίσει το άτομο που ζωγραφίζω, βγάζω αυτό που έχω εισπράξει εγώ ως θεατής, ως άνθρωπος που παρακολουθεί τη δουλειά του. Αν το έχω γνωρίσει προσωπικά, βγάζω τον χαρακτήρα που έχω γνωρίσει εγώ.

--Από τις άλλες προσωπικότητες που ζωγράφιζες, με ποιαν ή ποιον συνδέθηκες περισσότερο;
--Σαφώς συνδέθηκα περισσότερο με τη Ζωζώ Σαπουντζάκη, η οποία ήταν φίλη της Ρένας, κι έτσι γνωριστήκαμε άλλωστε. Η Ζωζώ είναι μια γυναίκα που δεν απομυθοποιήθηκε ποτέ, γιατί παρέμενε ντίβα και βεντέτα ακόμα και όταν την έβλεπα να τηγανίζει αβγά.

--Παρουσίασες και μια μεγάλη έκθεση με πορτρέτα της Αλίκης Βουγιουκλάκη. Την είχες γνωρίσει;
--Ναι, τη γνώρισα κι εκείνη χάρη στη Ρένα. Είχε έρθει σε μια εκδήλωση στο θέατρο "Μπροντγουαίη", όταν είχε απονεμηθεί στη Ρένα το μετάλιο Δημήτρη Ψαθά, για τη Χαρτοπαίχτρα. Εκεί τη γνώρισα. Είχε δει τη δουλειά μου, της άρεσε παρα πολύ. Είχε τρία έργα μου που της είχε δώσει η αμπιγιέζ της, η Άντα, και είχαμε κανονίσει να φτιάξω μια προσωπογραφία για το τζάκι της. Τελικά την τελείωσα μετά τον χαμό της.


--Θυμάμαι πάντως ότι η Ρένα είχε ένα πορτρέτο σου στα καμαρίνια της.
--Ναι, αυτό φαίνεται και σε μια συνέντευξη με τον Πέτρο Κωλέττη που έχεις ανεβάσει στο blog.
Η Ρένα Βλαχοπούλου στο καμαρίνι της στο θέατρο "Ακροπόλ".
Διακρίνεται αριστερά ένα  από τα πορτρέτα που τής ζωγράφισε ο Νίκος Ζαχόπουλος

--Ναι, και πρόσεξα πως μετακινεί κάτι λουλούδια που έχει εκεί μπροστά για να φαίνεται καλύτερα το πορτρέτο. Είχε την έγνοια να προβάλει τη δουλειά σου παντού.
--Ναι, πάντα το έκανε αυτό. Και στο σίριαλ Μάμα μία υπήρχε μόνιμα στο σκηνικό ένα πορτρέτο που της είχα ζωγραφίσει και φρόντιζε να στέκεται δίπλα του για να το παίρνει η κάμερα. Έκανε τέτοια πράγματα για μένα. Αλλά έκανε και καλαμπούρια λέγοντας ότι είμαι πλακάς, και όχι πλακάς της πλάκας! "Είναι πλακάς που θα πάθεις την πλάκα σου!"

Σκηνή από το σίριαλ Μάμα μία του ΑΝΤ1. Η Ρένα Βλαχοπούλου έχει μετακινήσει
το τηλέφωνο κοντά στο πορτρέτο του Νίκου Ζαχόπουλου για να το προβάλει...

Σου λείπει η Ρένα;
--Πάρα πολύ. Και δεν σου κρύβω ότι όταν είδα κάποια βιντεάκια στο blog από το "Ρεξ", επειδή ήμουν εκεί όταν ετοιμαζόταν η παράσταση, αλλά δεν έτυχε να τα δω τότε και τα είδα μετά από τόσα χρόνια, με πιάσαν τα κλάματα. Ήρθαν στο μυαλό μου όλα όσα έζησα με τη Ρένα κι έκλαιγα.

--Και μένουν βέβαια μόνο οι ωραίες στιγμές.
--Μπορώ να πω ότι μόνο ωραίες στιγμές έζησα με τη Ρένα. Δεν θυμάμαι άσχημα πράγματα. Θα ήταν άδικο να πω ότι έζησα άσχημα πράγματα.  (Σημείωση του Rena Fan: Τα μάτια του Νίκου βουρκώνουν).
Η Ρένα στο καμαρίνι της στο θέατρο "Ακροπόλ" (1989-90).
Φωτογραφία του Νίκου Ζαχόπουλου


--Το μόνο που σε λύπησε λοιπόν είναι η φυγή της.
--Ναι. Αλλά για μένα σε πολλά πράγματα είναι φάρος, με όλα αυτά που μου έμαθε. Πολλές φορές τής είπα ευχαριστώ όσο ζούσε, αλλά σήμερα αν την είχα μπροστά μου θα της το έλεγα ακόμα πιο πολλές φορές. Και με την γκαλερί που είχα, ευχαριστώ ήθελα να της πω. Αλλά για άλλη μια φορά, εκείνη βοήθησε εμένα, και όχι εγώ εκείνη. Κι όταν το σκέφτομαι αυτό, νιώθω ότι τελικά της είπα πάρα πολύ λίγα ευχαριστώ. Γι' αυτό και θα 'θελα κάποια στιγμή να κάνω άλλη μία έκθεση προς τιμήν της, και να γράψω επίσης όλα όσα έζησα κοντά της, ώστε να γίνει γνωστό ένα κομμάτι από τη Ρένα που γνώρισα εγώ και δεν γνώρισε ο κόσμος. Γιατί αξίζει να γίνει πιο γνωστό.

--Μακάρι, Νίκο. Θα το χαρούμε πολύ όλοι εμείς που την αγαπάμε. Σ' ευχαριστώ πολύ για αυτή τη συνομιλία.
--Κι εγώ σ' ευχαριστώ πολύ.


ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ RENA FAN: Όλο το φωτογραφικό υλικό που συνοδεύει την ανάρτηση καθώς και τα αντίγραφα των πορτρέτων προέρχονται από το αρχείο του Νίκου Ζαχόπουλου. Ελπίζω ότι το λεύκωμα με το σύνολο τής ώς τώρα δουλειάς του θα κυκλοφορήσει σύντομα, για να μπορούμε να χαιρόμαστε τις υπέροχες προσωπογραφίες του...

4 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Καλε μου φιλε παντα με αφηνεις αφωνο με την ποιοτητα και το περιεχομενο των αναρτησεων σου για τη μεγαλη κυρια Βλαχοπουλου. Αλλα με τη συνεντευξη με το Ζαχοπουλο το "παρακανες". Διαβαζα διαβαζα και δεν ηθελα να τελειωσει. Ενας ανθρωπος που εχει απεικονισει με το δικο του τροπο την καλλιτεχνικη ζωη του τοπου μας, μαλιστα το περιοδικο Συλλογες του ειχε κανει ενα μεγαλο αφιερωμα καπου 10 χρονια πριν (να θυμηθω να ψαξω το αρχειο μου) κι ειναι απο τους αγαπημενς μου δημιουργους. Συνεχισε ετσι και σευχαριστω που μου βρηκες οτι εχει ιστοτοπο για να τον απολαμβανω ξανα και ξανα. Να εισαι καλα. Πανος.

Rena Fan είπε...

Φίλε Πάνο, σ' ευχαριστώ πολύ. Ναι, γνωρίζω το αφιέρωμα των "Συλλογών" στον Νίκο, για την ακρίβεια ασχολήθηκαν μαζί του δύο τεύχη του περιοδικού: στο πρώτο υπήρχε εξώφυλλο ένα πορτρέτο της Αλίκης Βουγιουκάκη (και στις εσωτερικές σελίδες-άσχετο-ένα κειμενάκι για τια παλιές παρτιτούρες με φωτογραφία της παρτιτούρας "Ομόνοια Πλας" με τη Ρένα) και στο επόμενο τεύχος, με εξώφυλλο ένα πορτρέτο της Ρένας, υπήρχε αναλυτική παρουσίαση του έργου του Νίκου Ζαχόπουλου.

Ανώνυμος είπε...

O ιστορικός τέχνης Λεόντιος Πετμεζάς παρουσίασε τα φετινά Δρώμενα τέχνης και Πολιτισμού 2010 στη Παλλήνη.

Συνεχίζοντας το ενδιαφέρον ταξίδι του στα δρώμενα της υψηλής τέχνης το Διεθνές Εικαστικό Φεστιβάλ του Αιγαίου της Ανδρου εγκαινίασε στα πλαισια του Φεστιβάλ Εικαστικών Τεχνών της Αττικής στο γνωστό χώρο τέχνης ''INVEST'' της οδού Τήνου και Παλλάδος στη Παλλήνη την έκθεση ’’Η τέχνη του Αιγαίου τα ξιδεύει ‘’που διαρκεί από 26-30 Μαίου 2010 και διοργανώνεται από το Πολιτιστι κό Σύλλογο ''ΤΟ ΣΚΟΥΜΠΙ'' της Ανδρου, τον Γιώργο και την Ειρήνη Μαμάη . Το εξαίρετο συμβάν που προεκτείνεται κάθε χρόνο σε περισσότερα νησιά του Αι γαίου πελάγους και σε πόλεις της Ελλάδας και του εξωτερικού συνεχίζει τη γόνιμη και εποικοδομιτική πορεία της πολιτιστικής ανέλιξης της σύγχρονης τέχνης στη περιφέρεια θεωρείτε από τα Ελληνικά και Διεθνή ΜΜΕ το μοναδικό σημαντικό εικαστικό γεγονός που συντελείτε τα τελευταία χρόνια.
Την εικαστική κατάθεση της έκθεσης προσέγγισε θεωρητικά τη βραδιά των εγκαινίων ο συνεργάτης του Φεστιβάλ-ιστορικός τέχνης Λεόντιος Πετμεζάς που παρατηρεί μεταξύ άλλων :‘’Πρόκειτε για μια σημαντική σπονδυλωτή παρέμβαση και δράση αναγκαιότητας για την εικαστική προσέγγιση που ως αξιοσημείωτο ha pening παραθέτει τις ομοιότητες και τις διαφορές που προκύπτουν από τις υπάρχου σες τεχνοτροπίες μέσα από αρχαιοπρεπείς συνδυασμούς ,επιμηκείς διαγραμμώσεις, βιωματικές προσμίξεις και μεθοδευμένες αποκρυσταλώσεις.
Η διαπραγμάτευση στο συγκεκριμένο event αποτελεί πομπό και δέκτη μιας προχωρημένης ιδεογρα φικής αίσθητικής που βασίζεται στη ζωγραφική, τη γλυπτική, τη χαλκογραφία ,την αγιογραφία , τη performans και άλλες μορφές απόδοσης.
Το καθαρά προσωπικό στυλ των δημιουργών με διάχυτη ακτινοβολία μεταφέρει ατέρμονα εντάσεις, διαδικασίες και διαβήματα σε μια άποψη με πληρότητα και εκλεκτιστικό διαλογισμό με ελεύθερη αλλά ενδεικτική θεματολογία.’’
Στην έκθεση παρουσιάζονται επιλεγμένοι από καλλιτεχνική επιτροπή πίνακες των καταξιωμένων Ελλήνων και διεθνών δημιουργών: Γιούλης Ράνιου, Ειρήνης Μαμά η, Λεόντιου Πετμεζά ,Εφης Ρουσογιαννάκη, Στέλλας Πέτροβα, Μαρίβα Ζαχά ρωφ, Ευγενίας Μαστοράκη, Ιουλίας Τριανταφύλλη, Κατερίνας Χριστοπούλου, Αθη νάς Πέτρου,Καρατζιούνη, Γκέρτα Καζάκου,Βενετίας Τσατίρη,Νάσιας Παπανικο λάου, Αναστασίας Βαμβακίδη ,Κυριακής Μούζου ,Αννας Πολυκανδριώτη ,Βασιλι κής Βεβελέκα- Φωτίου, και Κατερίνας Υφαντή .
Επίσης με εικαστικά επιτεύγματα τους συμμετέχουν στην έκθεση παιδιά με ειδικές ανάγκες και ιδιαίτερες ικανότητες από το Δήμο Πάρου.
Το Φεστιβάλ του Αιγαίου στη μακρόχρονη πορεία του είναι από τους λίγους εικα στικούς θεσμούς της Ελλάδας που έχει αναδείξει αρκετούς νέους δημιουργούς και βέβαια έχει ασχοληθεί με πολλούς αναγνωρισμένους ενώ κινείτε διαρκώς σε διεθνή Επίπεδα με εκθέσεις ανα τον κόσμο όπως το περσινό καλοκαίρι που παρουσιάστη κε στο Μόντρεαλ του Καναδά. Θα πρέπει να σημειωθεί πως είναι ο μόνος εικαστι κός θεσμός της Ελλάδας που έχει τη δυνατότητα ανανέωσης του υλικού από εκθε ση σε έκθεση λόγω του μεγάλου αριθμού των καλλιτεχνών που τον απαρτίζουν αλ λά και της προσωπικής διάθεσης τους να δημιουργούν καινούργια έργα . Για τις εκθέσεις του Φεστιβάλ εχουν γράψει εγκωμιαστικά σχόλια επιφανείς Ιστορικοί τέ χνης όπως ο Δημήτρης Παπαστάμος, ο Αλέξανδρος Ξύδης, η Αγγέλα Ταμβάκη,ο Αγγελος Προκοπίου, ο Νίκος Αλεξίου,ο Βάσος Κουντουρίδης,η Ελένη Βακαλό και οι ζωγράφοι Γιάννης Μόραλης, Νίκος Χατζηκυράκος Γκίκας και πολλοί άλλοι.
Τη φετινή θερινή περίοδο η έκθεση του Φεστιβάλ εκτός από τα νησιά του Αιγαίου θα παρουσιαστεί στη Διεθνή Συνάντηση Εικαστικών Τεχνών στη Βουλγαρία στη Κωνσταντινούπολη στα πλαίσια της ανακήρυξης της ως Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης και στην Αμερική στη Νέα Υόρκη.
Η παρούσα έκθεση θα είναι ανοικτή καθημερινά τις ώρες λειτουργίας του Κέντρου Τέχνης .
26 Μαΐου 2010 11:09 μ.μ.

Ανώνυμος είπε...

Kυκλοφορεί το νέο βιβλίο του ιστορικού τέχνης Λεόντιου Πετμεζά ’’Γιάννης Κουτσοχέρας,ο ηθοπλάστης διανοούμενος της πολιτικής συνεί δησης’’


Kυκλοφορεί από τις εκδόσεις του Διεθνούς Ιδρύματος ‘’Γ.Κουτσοχέρα-Λ.Στρέφη του 2010 νέο βιβλίο του ιστορικού τέχνης Λεόντιου Πετμεζά το εκτο κατά σειρά’’Γιάννης Κουτσοχέρας,ο ηθοπλάστης διανοούμενος της πολιτικής συνείδησης’’.
Διαβάζοντας ο αναγνώστης το νέο βιβλίο του Λεόντιου Πετμεζά γρήγο ρα αντιλαμβάνεται πως πρόκειται για ενα ακόμη ενδιαφέρον πονήμα του γνωστού συγγραφέα που εδώ η απόλυτη γραφή του αποτελεί μια ανατο μία στην ανθρώπινη διάσταση του σημαντικού Ελληνα πολιτικού και διανοούμενου Γιάννη Κουτσοχέρα. Ο δοκιμιογράφος με μια μαγεία στην απόδοση των καταστάσεων αφήνει να ευδοκιμεί και να πολλαπλα σιάζεται κάθε τι που υιοθετεί ανθρώπινα οράματα και εκθέτει στάσεις ζωής που θα μπορούσαν να συμβούν σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου, θέτοντας την ελπίδα ως βάση για τη πορεία προς κάτι το νέο. Η γραφή του Λεόντιου Πετμεζά κινείται, εισχωρεί, φωτίζει και αναλύει με αρμο νικό τρόπο μια σχετική αυτονομία που διαχέεται από ένα πέπλο αισιοδο ξίας ευρισκόμενο σε ένα κλίμα ανοίγματος και διόδου στο χώρο της ανθρώπινης ψυχής. Χωρίς επιτηδευμένους συμβολισμούς και δραματο ποιήσεις ο συγγραφέας με γόνιμη φαντασία ντύνει τις οριστικές ώρες του ποιητή με την κατάκτηση της ουσίας, με άψογα μορφικά μοτίβα και με τη συνείδηση που φτάνει κάποτε στη λύτρωση. Το πολιτικό στοιχείο διάχυτο στο βιβλίο με επιγραμματικότητα και γλαφυρότητα στις σελίδες του φιλοτεχνείτε πιστά σε όλες τις εκφάνσεις . Στη διάρκεια των κεφα λαίων του δοκιμίου τα νοήματα αντιπροσωπεύουν πράξεις του συγκεκρι μένου ανθρώπου που υπήρξε διαφορετικός και αποκαλυπτικός τόσο ως ποιητής αλλά και από τη δράση του στο Ελληνικό κοινοβούλιο. Ο ποιη τής ήταν ενας μειλίχιος άνθρωπος και παράλληλα ένας καυστικός ρήτο ρας ,ένας Νέστορας της πολιτικής που η παρουσία του σημάδεψε τη νεώ τερη και σύγχρονη πολιτική ιστορία της Ελλάδας.Ο λόγος του συχνά έφτανε το μαχαίρι στο κόκκαλο και συμμετέχει σε οτι απασχολούσε τον Ελληνικό λαό. Μελετώντας το βιβλίο ο αναγνώστης αντιλαμβάνεται τον υπάρχοντα ανθρωποκεντρισμό του κοινωνικού χαρακτήρα του ποιητή που συμπάσχει με τις ανθρώπινες έννοιες και αναδεικνύει μέσα από τη διαπραγμάτευση του τα υπέρτατα αγαθά.